Dy śmjergüśnikjalarw / Maska śmierguśnicka
Dy śmjergüśnikjalarw
Dy larw gyhjyt cym śmjergüśnikjakłȧd. Dy fiöerw ȧn der gyśtałt gyhüta cy dam, wo zy diöfta wȧjza: ȧ batłer, ȧ bow, ȧ dökter, ȧ oüsgyśtopta (bar), ȧn zu weter. Dy larw ȧn der hüt zułda jyśter hyłfa, do zih der śmjergüśnik ny łyt kena, war’ȧ ej. Zy hota dy larwa pożȧt ufa moüłn, ȧn zy ymkycta zih myta hitfłȧkla. Hoüt łön zy zih śun myt dam kena, war zy zȧjn, diöh dos wejwułn dy larwa ny zu, wi jyśter – zy hałda zy ufa śtjyna oba ufa josułn. Di larw grod wiöe gymaht yn 50-ta jün fur papjyrmas. Zełda ȧ larw, wo wje fu dar cȧjt roüsśtoma, bo zy wiöda byhend cynist diöh s’woser ȧn do zy wün nöhta łangy jün gybroüht yr tancgrüp.
_____________________________________________________________________________________________________________
Maska śmierguśnicka
Maska (w j. wilamowskim „dy larw”), to element stroju śmierguśnickiego. Jej kolor i kształt zależał od tego, jaką postać miała przedstawiać: oprócz wielokolorowych masek znanych do dziś, były również takie przedstawiające „dziada”, „babę”, „doktora”, „wypchańca” (niedźwiedzia) itd. Maska i kapelusz miały dawniej funkcję ukrywania tożsamości śmierguśników. Nie ściągano masek, a do tego szczelnie owijano je szmatką kapelusza. Dziś maski zatraciły już tę funkcję i są noszone przez śmierguśników głównie na czole lub na karku. Prezentowana maska została wykonana w latach 50. XX w. z masy papierowej. Maski z tego okresu należą do rzadkości ze względu na kontakt z woda oraz późniejsze długoletnie użytkowanie zespołu.