Dy fotegrȧfi "Der Löwy-Mendel fjyr zem gyweł" / Fotografia "Mendel Löwy przed swoim sklepem"
Dy fotegrȧfi "Der Löwy-Mendel fjyr zem gyweł"
Dy Jüda hon łang dy gyśiht fu Wymysoü cyzomagymaht. Zy köma dö gynüg śpöt – ym 1780 jür wün zy jok noün. Ȧ 30-ta listopad 1820 jür hon dy wymysiöejer oüsśusłoüt, zu wi y hefa andyn galicyśa śtytyn, ȧ hynderłystikjy uhwał ȧjgyfüt, wo zy ny łis kȧ jüdyśy familyja uf Wymysoü kuma. Oü dy cwü familyja, wo zy wönta y Wymysoü, hon zy oüsgyzidlt fur śtot. S’rȧht höt ufgyhüt cy fungowȧn ołdyśt ym 1867 jür.
Ym 1880 jür wönta y Wymysoü 26 Jüda, ȧ ym 1900 jür – 42. Dy Jüda cuga uf Wymysoü fu Tśebini, Oüswynca oba Kśȧnüf. Dy jüdyśa Wymysiöęjyn gyhüta y dy gławagymȧn Oüswynca, diöt wiöda zy oü byśtot. Y Wymysoü, byr hyt ȧn bym gyweł fum Löwy-Mendel hota zy ȧ klin gybathoüz, nawar fojerwer. S’hytła hot ȧ dah fu cwe łejdyn, wo zy kunda błȧjn ufgymaht uf Sukkot-hȧltag. Ufer fotogrȧfi ej der Löwy-Mendel (gybün ym 1851) fjyr zem gyweł y Wymysoü ym ofang fum 20-ta hundytjür.
__________________________________________________________________________________________________________________
Fotografia "Mendel Löwy przed swoim sklepem"
Żydzi przez wiele lat współtworzyli historię Wilamowic. Pojawili się tutaj stosunkowo późno – w 1780 r. było ich zaledwie dziewięciu. 30 listopada 1820 r. rada miasta Wilamowice, podobnie jak w wielu innych miasteczkach galicyjskich, wprowadziła dyskryminującą uchwałę zakazującą osiedlania się wyznawcom religii mojżeszowej, a także nakazała dwóm mieszkającym wtedy rodzinom żydowskim wyprowadzenie się z miasta. Prawo to przestało obowiązywać dopiero w 1867 r.
W 1880 r. mieszkało w Wilamowicach 26 Żydów, a w 1900 – 42. Żydzi sprowadzali się do Wilamowic najczęściej z Trzebini, Oświęcimia i Chrzanowa. żydowscy Wilamowianie należeli do oświęcimskiej gminy wyznaniowej, tam też odbywały się ich pochówki. W Wilamowicach, koło domu i sklepu kupca Mendla Löwiego, posiadali mały dom modlitwy w pobliżu obecnej strażnicy OSP, wyposażony w otwierany dach używany podczas święta Sukkot. Na zdjęciu kupiec Mendel Löwy (ur. 1851) przed swoim sklepem, pocz. XX w.